ชาวไทขึนมีเส้นทางการอพยพเคลื่อนย้าย 5 เส้นทางหลัก คือ
1) จากเมืองเชียงตุง ผ่านเมืองเชียงดาว สู่เมืองเชียงใหม่
2) จากเมืองเชียงตุง ผ่านเมืองสาด ผ่านเมืองฝาง สู่เมืองเชียงใหม่
3) จากเมืองสิบสองปันนา ผ่านเมืองเชียงตุง ผ่านเมืองสาด ผ่านเวียงป่าเป้า ผ่านอำเภอดอยสะเก็ดสู่อำเภอสันกำแพง
4) จากเชียงตุง ผ่านเมืองสาด ผ่านเมืองเชียงใหม่ สู่อำเภอสันป่าตอง
5) จากเมืองเชียงตุงผ่านเมืองท่าขี้เหล็ก สู่อำเภอดอยสะเก็ด การตั้งถิ่นฐานในช่วงแรกของอพยพจะตั้งชุมชนในพื้นที่ต่าง ๆ บริเวณที่ราบลุ่ม หรือใกล้แหล่งน้ำเพื่อใช้น้ำสำหรับการเกษตรกรรม รูปแบบการตั้งถิ่นฐานเป็นแบบกระจายและแบบกึ่งรวมกลุ่ม ภายหลังเมื่อมีความเจริญขึ้น พื้นที่การทำเกษตรกรรมลดลง มีอาคารบ้านเรือนและแหล่งธุรกิจการค้าต่าง ๆ มากขึ้น รูปแบบการตั้งถิ่นฐานส่วนใหญ่กลายเป็นแบบรวมกลุ่ม
